De Gerrit Rietveld Academie is verheugd aan te kondigen dat het ‘Conservation Management Plan (CMP) online beschikbaar is. Dit is het beheersplan voor de instandhouding van het door Gerrit Rietveld ontworpen academiegebouw uit 1966. Het biedt richtlijnen bij toekomstige plannen, waaronder verduurzaming, hoe om te gaan met het gebouw om het vitaal te houden voor toekomstig kunstonderwijs.
Deze publicatie komt voort uit uitgebreid onderzoek naar de architectonische en cultuurhistorische betekenis van het academiegebouw. De academie heeft voor de dit onderzoek en de ontwikkeling van het CMP een prestigieuze subsidie ontvangen van de Getty Foundation als onderdeel van het 'Keeping It Modern'-programma, dat tot doel heeft professionals en gemeenschappen te helpen bij het behoud van 20e-eeuwse gebouwen.
Daarnaast is de rol van ‘erfgoedbewaker’ in het leven geroepen. Dit is een expert die erop let dat elk besluit dat wordt genomen met betrekking tot het gebouw in lijn is met het CMP en rekening houdt met de architecturale en historische betekenis van het gebouw.
Maaike Lauwaert, voorzitter College van Bestuur: “Het is heel bijzonder om in dit iconische gebouw te leren en te werken. Het gebouw heeft een sterk architectonisch programma zou je kunnen zeggen, maar elk jaar opnieuw zien we dat het desondanks heel veel ruimte laat voor studenten en medewerkers om het gebouwde mee vorm te geven, naar hun hand te zetten. Het CMP is een dieptestudie naar dit gebouw maar levert ook een bijdrage aan het denken over kwetsbaar modernistisch erfgoed van onderwijsgebouwen in Nederland en daarbuiten. Daarmee is het een ongelooflijk waardevolle studie en een leidraad voor nu en voor toekomstige generaties. Hiermee willen en kunnen we dit geliefde gebouw behouden als een ideale plek voor kunstonderwijs.”
Over het onderzoek
Het hoofdgebouw van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam is ontworpen door Gerrit Rietveld (1888-1964). Als eerbetoon aan de architect draagt de kunstacademie sinds 1967 zijn naam. Het voornaamste doel van het CMP is het vastleggen van informatie en kennis over het Rietveldgebouw en dit toegankelijk te maken voor toekomstige generaties.
Een belangrijke motivatie was de noodzaak om na te denken over het verduurzamen van het gebouw. De bijdrage van de Getty Foundation maakte het mogelijk specialisten met kennis op het gebied van conservering van moderne architectuur en verduurzaming te betrekken bij dit omvangrijke project. Dit maakte het mogelijk om tussen 2020 en 2022 uitgebreid onderzoek te doen naar het gebouw uit 1966.
Over de publicatie
Het CMP is nu toegankelijk als digitale publicatie op de website van de Rietveld Academie
Het CMP is onderverdeeld in vier hoofdstukken, verdeeld over twee delen. Het eerste deel behandelt de historische ontwikkeling en de relatie tussen het gebouw en het kunstonderwijs. Het gaat in op de achtergronden van het ontstaan en het gebruik van het gebouw, en levert de belangrijkste input voor het tweede deel dat ingaat op mogelijkheden voor behoud en verduurzaming.
De publicatie bevat drie katernen met afbeeldingen, waaronder een katern met foto’s van Ton Roelofsma uit 1967 (een jaar na de ingebruikname) en een katern met foto’s van Kim Zwarts uit 2008. Voor de publicatie is verder Romina Koopman, inmiddels afgestudeerd aan de Fotografieafdeling, gevraagd om foto’s te maken vanuit het studentenperspectief. Haar driedimensionale fotoscans zijn door het boek verweven.
Auteurs Deel 1: Erik Slothouber, Willemijn Zwikstra, Mariël Polman, Santje Pander/ Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Anet Scholma / Buro Mien Ruys, Martine Kuipers, Bert Taken, Frank Mandersloot, Jeroen van den Eijnde Jorn Konijn, Elmo Vermijs, Carla Boomkens
Auteurs Deel 2: Jeroen Semeijn, Wessel de Jonge/WDJArchitecten, Joost Salemink, Suzanne Fischer, Sylvian Braat, Mariel Polman, Santje Pander/Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Joost Salemink / ABT Ingenieursbureau, DGMR / Ingenieursbureau
De publicatie is samengesteld door Erik Slothouber, Jeroen Semeijn, Wessel de Jonge en Carla Boomkens en vormgegeven door Rietveld-afgestudeerde Line Arngaard.
De rapportages van de onderzoeken op de website zijn in het Nederlands, met een samenvatting in het Nederlands en in het Engels. Er wordt gestreefd naar een gedrukte Engelse publicatie. Een kijkexemplaar ligt ter inzage in de Rietveld Sandberg Bibliotheek.
Over de rol van erfgoedbewaker
De aanbevelingen die voortkomen uit het CMP zullen van invloed zijn op toekomstige besluitvorming met betrekking tot het gebruik van het gebouw voor beeldend kunstonderwijs. Het CMP zal dienen als leidraad voor onderhouds- en vervangingsprojecten, waarbij de architectuurhistorische betekenis van het gebouw als referentiekader fungeert.
Om dit proces te waarborgen, is de rol van 'erfgoedbewaker' in het leven geroepen. De erfgoedbewaker zal onafhankelijk advies verstrekken aan het College van Bestuur en nauw samenwerken met de afdeling Facilitaire Zaken. De instelling van deze functie onderstreept het belang dat de Gerrit Rietveld Academie hecht aan het behoud en de zorg voor het academiegebouw als cultureel erfgoed van grote waarde. Het waarborgt dat de besluitvorming met betrekking tot het gebouw gebaseerd is op gedegen kennis en expertise, met respect voor de architecturale en historische betekenis ervan.