In Unknown, een werk van Qi Teng Wu, maken maden de dienst uit. Foto Zwaan Kuiper

In dienst van maden
Door Zwaan Kuiper

Ik ben zo iemand die graag te pas en te onpas kleine dieren redt. Als kind al raapte ik de slakken op van de weg om ze veilig op de stoep weer neer te zetten en als er nu een vlieg in mijn water valt, vis ik 'm er uit en dep 'm droog. Tijdens de eindexamententoonstelling van de Rietveldacademie dacht in Qi Teng Wu een gelijke te hebben gevonden.

Unknown, een werk van Qi Teng Wu, bestaat uit drie elementen. Het eerste element dat mijn aandacht trekt is een grote plexiglas bak van ongeveer één bij drie meter. De bovenkant is open en op de bodem krioelt 't van de maden. Als je je hoofd in de bak steekt ruik je ze ook. Er hangt een niet helemaal onprettige lucht van zweetvoeten en nasi. De bodem van de bak is bekleed met licht gekreukeld aluminiumfolie. De maden kruipen over het folie en maken een zacht ritselend geluid. Onder het folie ligt een opgevouwen witte doek met een patroon van onschuldige roze bloemetjes en vlindertjes. Over een wand van de plexiglazen bak is een tweede doek gedrapeerd, deze keer roze met dezelfde roze bloemetjes en vlindertjes als de doek in de bak. 

Het tweede element is een tv-scherm. Het staat op de grond en toont een film van twee liggende benen, voeten gehuld in zwarte sokken en fel oranje gymschoenen die onderuit een grijze broek steken. Je kunt nog net een stukje bloot been zien. Tussen, op en om de benen kruipen maden. De benen liggen stil, de maden bewegen. De associatie met een lijk in ontbinding is niet te vermijden, maar de huid van de benen is onbeschadigd en de kleur oogt niet ongezond. Ik zie ook geen vochtplekken of andere tekenen van ontbinding. Gezonde benen en gezonde maden. 

Op de vensterbank voor het enige raam in het vertrek zijn duivenpinnen gelegd, het derde element. Het raam is dicht, geen vogel kan naar binnen en de duivenpinnen zijn niet vastgemaakt aan de ondergrond. 

Qi Teng Wu heeft een eigenaardige band met dieren. Hij behandelt de maden met de grootste respect. In de film biedt hij zijn eigen benen als eten aan de maden aan. Hij laat ze over zich heen kruipen zonder dat hij beweegt. Hierdoor kwetst of doodt hij er geen. In de bak geeft de doek onder het folie een zachte ondergrond; die over de rand van de bak beschermt de beestjes tegen het zonlicht. Qi Teng is zelf zover gegaan dat hij duivenpinnen installeerde bij het enige, gesloten raam. Hij lijkt zich in dienst te willen stellen van dieren, maar doet dat op zo'n manier dat die er helemaal niets aan hebben. Want de maden eten niet van hem, een zachte ondergrond in de bak zal ze worst wezen en geen duif zal zich door het gesloten raam naar binnen kunnen wurmen.

Intussen ritselen de maden kalm over het aluminiumfolie. De bewegingen in de bak op de film zijn minimaal. De ruimte is verstild. Om mij heen hoor ik de geluiden van de andere exposanten. Achter de wand rechts van mij verderop rijdt een muur door de ruimte (van Pieter Meijers). Links van mij zit een vrouw ingespannen te typen aan een werk van Marcin Kaminski. In het keukentje verderop staan mensen druk te praten. Ik voel me rustig worden en krijg de neiging om in de bak te kruipen, mijn broekspijpen iets op te trekken en mijn benen aan te bieden aan de maden. Gegeten worden, lang zo slecht nog niet.

Videostill uit een onderdeel van het werk Unknown van Qi Teng Wu Foto Zwaan Kuiper