Een eigentijds Groot Glas
Door Media Bakker
Het duurt even voordat ik begrijp hoe de gebouwen van de Rietveldacademie zich tot elkaar verhouden en waar de verschillende opleidingen het werk van hun studenten laten zien. Het door Rietveld ontworpen gebouw ligt nu, meer dan vijftig jaar na de oplevering in 1967, tussen nieuwe hoge gebouwen. Maar de twee bomen die bij het water staan zijn oud en er nog steeds. Het gaat goed met de beeldende kunstopleiding.
Het is teveel om allemaal te kunnen zien dus ik besluit me te beperken tot de afdeling Fine Arts op de eerste en tweede verdieping van het Rietveld gebouw. Het is mij al heel snel duidelijk dat veel studenten het modernisme achter zich hebben gelaten, of liever gezegd: dat ze er dankbaar gebruik van maken. De hoge strakke ruimten, het vele licht geven het gebouw nog steeds een harmonieus, dienstbaar karakter. Hier kan van alles gebeuren en is van alles gebeurd, getuige de kale stukken op de trappen.
Ik had natuurlijk alles willen zien, maar kom tot mijn spijt niet verder dan de eerste ruimte die ik binnenloop. Er zijn brokstukken te zien van grillig gevormd glas. Ze roepen associaties op met wasbakken of afdrukken van dingen die je kent. Soms hangend in de ruimte dan weer ondersteund door de pootjes van een krukje of net van de grond afgehouden door zacht ogend, handgevormd wit materiaal, dat bij navraag maïzena vermengd met siliconen blijkt te zijn. Alles zorgvuldig met elkaar in evenwicht gebracht.
Wat is dit? Wat betekent dit? Zijn het natuurkundige opstellingen? Terwijl de vragen zich opstapelen, ontdek ik steeds meer: een rode lolly heeft een spoor nagelaten in een rond kommetje, een telapparaatje, een V snaar en een teiltje… Ik hoor ook zacht tikkende geluiden en ontdek dat kleine speakertjes de glasfragmenten in trilling brengen.
Zo kan de wereld zijn wanneer je niet oplet, zo springen herinneringen aan voorwerpen, plekken, bezigheden naar voren terwijl je net aan iets heel anders dacht.
Maar wat doet dat kleine tekeningetje geschilderd op glas met het portret van een katogig meisje? En wat heeft ze in haar hand? Een dildo?
Volgens de plattegrond heet de presentatie The large Glass. Een directe verwijzing naar ‘Le Grand verre’, dat Marcel Duchamp tussen 1915 en 1923 maakte. De officiële titel is La Mariée mise á nu par ses célibataires, même( = de bruid ontkleed door haar vrijers, zelfs’). Zou dat de sleutel zijn tot het werk van kunstenaar Marjamaa Aleksi?
Aleksi is een jonge man, klep van het petje een beetje omhoog, koptelefoon om zijn nek. Enthousiast vertelt hij in razendsnel Engels een heel verhaal. Ik doe alsof ik zijn verhaal volg, maar laat intussen al mijn aandacht naar de werken om mij heen gaan. Zijn verhaal doet er eigenlijk niet toe en ik vraag ook niet naar het ‘waarom’ van dat meisje. Het werk spreekt voor zich maar heeft wel de tijd nodig om tot je te gaan spreken.
Die tijd heb ik genomen, ook al betekende dit dat al het andere werk van ‘Fine Arts’ aan me voorbij is gegaan.
Zou beeldende kunst anders gewaardeerd worden wanneer ze onze tijd zodanig opeist dat we er niet doorheen kúnnen bladeren? De videokunst die op de Rietveld ongetwijfeld ook te zien is doet dat. Toch loop ik daar vaak aan voorbij, omdat me het geduld ontbreekt rustig passief te blijven kijken. (wordt vervolgd).
